نقشه سایت
منوی پیمایش
موزه باستان شناسی و مردم شناسی رشت
موزه رشت در سال 1346 توسط وزارت فرهنگ و هنر ، جهت تبدیل به موزه خریداری گردید. این مکان در سال 1368 با مالکیت سازمان میراث فرهنگی، مرمت و بازسازی و تجهیز گردید. موزه رشت در گذشته خانه مسکونی مرحوم میرزا حسین خان کسمایی از رجال سیاسی و یاران میرزا کوچک خان جنگلی بوده و دارای اهمیت فرهنگی و تاریخی می باشد .
در بررسی و تعیین ارزشهای بنا یا همان مبحث دوره تاریخی بنای موزه می توان اشاره نمود که این بنا مربوط به دوره پهلوی اول بوده است و در یکی از محلات قدیمی و خیابان های اصلی و پرتردد رشت (بیستون یا طالقانی) واقع شده است . موزه با فاصله کمی در بافت تاریخی سبزه میدان و شهرداری ، قرار دارد.
جانمایی موزه رشت بروی نقشه شهری (روی عکس کلیک کنید)
برای مشاهده اطلاعات هر بخش، روی عکس کلیک نمایید
زیر زمین ( سالن اشیا باستان شناسی ومخزن اشیا)
طبقه اول (سالن مردم شناسی و نمایشگاه موقت موزه )
نیم طبقه بالا (بخش اداری و کارگاه مرمت)
اشیاء و فنون به نمایش گذاشته شده در بخش مردم شناسی موزه هم اکنون نیز کم و بیش در زندگی روزمره مردم منطقه کاربرد دارد.
آثار فوق بازگوکننده پیشینه تاریخی و فرهنگی و اجتماعی منطقه می باشد.
در این بخش 22 ویترین دیواری و 9 صحنه بازسازی شده وجود دارد. مجسمه های مومی بخش مردم شناسی ضمن نمایش پوشاک سنتی این استان بیانگر حالات خاص بدن در هنگام اجرای فنون هستند.
نمونههایی از دستبافتهای گیلان که نماد هنر و صنایع دستی مردمان این دیار می باشد. مانند: نمدبافی - گلیم – جاجیم – خورجین – حصیر و فرش درجای جای این موزه به نمایش در آمده است.
در غرفه کشاورزی که مهمترین فعالیت اقتصادی در گیلان محسوب میشود، انواع ابزار کشت، داشت و برداشت، مانند کاول و پیش کاول ( خویش ) جاکو یا گوچین – پادنگ و آبدنگ و .... وجود دارد.
معرفی دامپروری درگیلان که به صورت یک جانشینی و کوچ انجام می گیرد با چوپانی از تالش و انواع ابزار پشم چینی وشیردوشی به نمایش در آمده ومردی باچانچو نوعی از حمل و نقل سنتی فرآورده های دامی وکشاورزی را در روزهای بازار نشان می دهد.
- قلابدوزی یا رشتی دوزی نوعی دوخت سنتی با سابقه چند هزار ساله و از گذشته در رشت رواج داشته است . ابزار و چند نمونه زیبا و چشمگیر در سالن مردم شناسی این موزه موجود است.
- حصیربافی و انواع بافتهها حصیری در کنار سایر بافته ها دیده می شود. حصیربافی در غرب و شرق گیلان با سابقه ده هزار ساله منشا صنایع دستی دیگر بوده و این بافته از گیاه نی مردابی و با ساقه های خشک شده برنج ( کولش ) تهیه می گردد.
- بامبوبافی و مروار بافی نیزدو هنر جدید و زیبا می باشند که مردم منطقه در نواحی لاهیجان و آستانه به ساخت و تولید آن مشغول هستند.
- چـادر شب بافی : شرق گیلان خصوصاً قاسم آباد رودسر از مهمترین مراکز بافت چادرشب می باشد. این بافت از ابریشم طبیعی و یا پنبه با طول و عرض حدوداً 245 سانتی متر تهیه می شود و از اتصال 6 تخته، یک چادرشب تهیه می گردد. چادر شب با انواع نقوش شطرنجی و به صورت طبیعی با رنگهای شاد در زمینه قرمز به کمک دستگاه پاچال بافته می شود. دستگاه چر و دوک های نخ ریسی از ابزار اولیه این هنر می باشند.
ابریشم گیلان زمانی از جاده ابریشم به مراکز بزرگ غربی جهان صادر می شد. این صنعت در شرق گیلان خصوصا لاهیجان و آستانه و در غرب گیلان در تالش از پیله کرم ابریشم به روش سنتی تهیه می گردد.
مراحل تهیه نخ ابریشم از پرورش تخم نوغان در کالبی و انتقال آن به تلمبار تا مرحله سرنخ گیری و کلاف زنی، شستشو و نخ ریسی با دستگاه های متفاوت در این نمونه به نمایش درآمده است.
در غرفه موسیقی، نمونههایی از سازهای سنتی گیلان در سه نوع بادی، زهی و کوبه ای، مانند کرنا، سرنا، کمانچه، تنبوره ،نقاره و ... به معرفی انواع ترانه های عروسی و جشن ها و اعیاد و ترانه های توصیفی، ترانه های عاشقانه و کودکانه و لالائی و ترانه های مذهبی و نوروزخوانی می پردازد. .موسیقی محلی هر دیار از روح مردم وفرهنگ و سنت و باور های عامه آن سرچشمه می گیرد و گیلان با تمام سر چشمه های طبیعی اش از دیر باز معرف سازها و نوازندگان و خوانندگان بزرگ است.
در کارگاه سفالگری، انواع سفالهای دستی ساده و لعاب دار مانند نرخه (ظروف تهیه دوغ و کره گیری)، گمج (نوعی دیگ)، گلدان و ... وجود دارد. مرکز عمده تهیه سفال دستی، سیاهکل می باشد. نوعی سفال سقفی نیز برای پوشش سقف خانه در آستارا تهیه می گردد.
خانه روستایی معرف نوع معماری و زندگی ساده روستایی می باشد. دیوارهای گلی، سقف گالی پوش و کف حصیری از خصوصیات این خانه است. از گذشته در گیلان نقش زنان در منزل و بیرون آن بسیار چشمگیر و مهم بود. تهیه آرد برنج و پخت نان های محلی ا ز جمله فعالیت های زنان در منزل می باشد.
مجسمه چوبی از چوب فوفل (بومی آفریقا) که به صورت یکپارچه روی تنه درخت کنده شده است. این اثر هنری هدیه رییس جمهور کشور موزامبیک، سامور میشل به رهبر معظم انقلاب اسلامی(در دوره ریاست جمهوری ایشان ) در سال 1985میلادی -1364شمسی اهدا شده است. دلیل انتقال این اثر هنری به موزه رشت شرایط آب و هوایی و رطوبت استان می باشد .این مجسمه اثری هنری و مردم شناسانه است که در برگیرنده آثاری از فرهنگ بومی افریقا از جمله مسکن (با دیوار کاهگلی و سقف گالی پوش) پوشش مردم منطقه و محصولات کشاورزی مانند موز و آناناس است. این اثر فقر ملت آفریقا را با بدن های لاغر و صورت های تکیده به نمایش گذاشته است.
اکثر آثار باستان شناسی متعلق به گیلان و حاصل سالها حفاری درمناطق باستانی رودبار - تالش - دیلمان – و املش و ... می باشد هزاران شی فرهنگی و تاریخی موزه در قالب انواع ظروف سفالی و مفرغی – سیمین و زرین، ابزار و ادوات جنگ و دفاع – تزئینات و زیورآلات – ابزار کار – مجسمه ها و جام ها – سکه و مهر گویای تمدنی درخشان وچند هزارساله در گیلان بوده ، نمونه هایی از این اشیا زینت بخش موزه های بزرگ دنیا نیز است . قدیمی ترین شی این بخش پیکانهای سنگی از پیرکوه رودبار است که قدمت آن به هزاره سوم قبل از میلاد می رسد. یکی از مهمترین مناطق باستانی تپه های مارلیک در رحمت آباد رودبار می باشد که در سالهای 1340 شمسی حفاری آن توسط دکترنگهبان انجام گردید. ازاین تپه که آرامگاه سرداران وسلاطین قوم آمارد بوده مجموعه ای بی نظیر از انواع جام ها – ریتونها –تزیینات و ابزار جنگی کشف گردیده است . نمونه هایی زیبائی از ریتونها که ظروف سفالی باجنبه اعتقادی بوده در این بخش وجود دارد. همچنین سرزمین تالش با پیشینه تاریخی واصالتی کهن ، حفاری های متعدد علمی را در چند سال اخیرداشته وآثار بی شماری از فرهنگ و تمدن ازآن یافت گردیده است. جام طلای تول و دستبند مفرغ با خطوط میخی و صدها شی با ارزش دیگر زمینه مناسبی جهت مطالعه تمدن اورارتویی را ایجاد نموده است به جهت تنوع معماری مقابر یگ گور باستانی در این بخش بازسازی گردیده است تنوع سنگ قبرها که مربوط به دوره اسلامی هستند در یک فضا به نمایش در آمده است. ماکت قلعه رودخان ، این دژ بزرگ دفاعی همه را به بازدید از قلعه در 25 کیلومتری فومن دعوت می کند .
- برگزاری نمایشگاه های تخصصی.
- چاپ بروشور و همکاری در ساخت فیلم های مستند و آموزشی.
- هماهنگی در بازدیدهای علمی گروه های مختلف و ارائه اطلاعات ویژه.
- استفاده از سیستم های پخش صدا در بازدیدهای گروهی.
- هماهنگی با مدارس در برگزاری کلاس های طراحی و تاریخ در مکان مـوزه.
- ارائه اطلاعات تخصصی به دانشجویان و محققین.