مرکز آرشیوی اسناد و موزه جنبش جنگل استان گیلان به جهت شیوه تولید و جغرافیای طبیعی خاص خود همواره به عنوان یکی از سرزمین های پویا از نظر اجتماعی و اقتصادی ایران به شمار می رفت. علاوه بر این مساله گسترش روابط فرهنگی مردم این سرزمین با دنیای غرب و آشنایی با مبانی فلسفه نوین سیاست موجب شکل گیری جنبش های متعدد سیاسی و اجتماعی در این سرزمین شده است. دو واقعه مشروطیت و جنبش جنگل از مهمترین دست آوردهای اجتماعی مردم این سرزمین است که تحت تاثیر آشنایی مردم با حقوق فردی و اجتماعی و همچنین دفاع از آزادی در گیلان شکل گرفته است. جنبش جنگل اندکی پیش از جنگ جهانی اول-1913-1920م- و با انگیزه مبارزه با فساد داخلی حکومت ایران و بیرون راندن روسیه تزاری در ایران شکل گرفت. هر چند این جنبش به جهت ضعف ساختاری و توافق دولت های بزرگ جهانی نظیر شوروی و انگلستان خاموش گردید،اما الهام بخش جریان های رادیکالیسم سیاسی و اجتماعی در ایران در دهه 60 و 70 میلادی گشت. باوجود اهمیت این جنبش و تاثیر آن بر جریان های فکری ایران،دانشگاه گیلان برای حفظ آثار فکری،معنوی و یادگارهی جنبش جنگل موزه ،آرشیو و مرکز اسناد جنبش جنگل را در پژوهشکده گیلان شناسی دانشگاه گیلان به مدیریت دکتر عباس پناهی عضو هیات علمی پژوهشکده تاسیس نماید. تاکنون هزاران برگ سند در ارتباط با این موضوع جمع آوری شده است.